बैठी बैठक !

बैठी बैठक !

काल, मनाने तरुण असलेल्या, ७६-७९ या कालावधीतील वर्गमित्रांची ‘बैठी बैठक’ वारजे येथील हॉटेल मिस्टिक फ्लेवर्स मधे पार पडली!

राम  त्रिव्र तर शाम मध्यम स्वरुपात आजारी, सुरेश जग जिंकायला युरोप दौऱ्यावर, ‘काम कवडीचे नाही पण, रिकामपण घडीचे नाही’ ही रमेशची स्थिती… या अवस्थेतील आमचे काही मित्र प्रत्यक्ष उपस्थित राहू शकले नाही परंतु अत्याधुनिक गॅजेट्सच्या सहाय्याने ते संपर्कात होते ही त्यातल्या त्यात समाधानाची बाब!

बैठक म्हणजे चार चौघांनी एकत्र येवुन, एका ठिकाणी बसून, काही महत्वाच्या विषयांवर विचारविनिमय करणे. बैठकीला इंग्रजीत मीटिंग (Meeting) म्हणतात. पण ते भाषांतर योग्य वाटत नाही. कारण मीटिंग म्हणजे एकत्र येणे येव्हढेच त्या शब्दातून समजते. मिटिंग मधे लोक प्रत्यक्षात बसतात किंवा उभे राहतात हे समजत नाही. बैठकीत मात्र बसणे या क्रियेला प्राथमिकता दिली गेलेली आहे. Standing Meeting, Gate Meeting या सारख्या मिटिंगच्या प्रकारात लोक उभे असतात. Board Meeting, Online Meeting या प्रकारात लोक बसलेले असतात. Meeting या शब्दामागे मागे लागलेल्या विशेषणामुळे बैठकीच्या उद्दिष्टांचा बोध होतो.

बैठकीचे अनेक प्रकार आहेत.जस जसे तंत्रज्ञान विकसित होत गेले तस तसे बैठकीचे अनेक प्रकार विकसित होत गेले. अलीकडचा सर्वात आधुनिक व सुलभ असा प्रकार म्हणजे ऑनलाइन मीटिंग!

मंत्री मंडळाची बैठक, लग्न ठरविण्या बाबत बैठक, गणेश मंडळाची बैठक असे बैठकीचे अनेक प्रकार आहेत. बैठकीचे विविध प्रकार असल्याने, बैठकीचा हेतू स्पष्टपणे समजावा म्हणून बैठकी मागे बैठी हे विशेषण लावून ‘बैठी बैठक’ हा शब्दप्रयोग मी येथे केला आहे.

‘बैठी बैठक’ ही मित्र अथवा स्नेहीजनांची असते. या बैठकीचा कुठलाही अजेंडा किंवा प्रोटोकॉल नसतो. आनंद निर्मिती हा बैठकीचा मुख्य उद्देश्य असतो. या बैठकीत बहुतेक सर्वजण लिमका, थम्प्स अप यासारखी उत्साहवर्धक पेये घेतात! पूर्वी अनेकदा चर्चा केलेल्या विषयांवर तेव्हड्याच उत्साहाने पुन्हा चर्चा करतात. हास्य विनोद होत असतात. काही कालावधी नंतर कोण कोणाशी, कोणत्या विषयावर बोलतो आहे हे समजणे अवघड होते.

बैठ्या बैठकी करिता सर्व मित्र व स्नेहीजांना हार्दिक शुभेच्छा!

महेंद्र इंगळे, पुणे …फेब्रुवारी, २०२५

Perception and Attitude

आकलन ( Perception)

आकलन या विषयावर बोलतांना,  काही दृष्टी भ्रम निर्माण करणाऱ्या चित्रांचा मी उपयोग करतो. अशाच एका चित्रात, काहींना येक म्हातारी तर, काहींना येक लहान मुलगी दिसते. त्यावरून असे प्रतिपादन करतो…

१. आपल्याला जे दिसते तेच वास्तव असते असे नाही.

२. आपल्याला जे दिसते तेच इतरांना दिसते असे नाही.

सभोवताली घडणारी घटना आपण बघतो किंवा त्याविषयी ऐकतो, त्यांनतर आपल्या ज्ञानाच्या, अनुभवाच्या आधारावर आपल्या अपेक्षा व पूर्वग्रहा नुसार त्याचा अर्थ लावतो, त्यावर प्रतिक्रिया देण्याचा, कृती करण्याचा विचार करतो आणि त्यानुसार  वागतो. 

दृष्टिकोन (Attitude)

जन्मतःच मिळालेली गुणसूत्रे, बालपणी संगोपन झाले ती परिस्थिती, आजूबाजूचे वातावरण व स्वविकासा करिता व्यक्ती करित असलेले प्रयत्न यानुसार व्यक्तिमत्त्व घडत असते. या प्रक्रियेत सभोवतालच्या घटनांकडे बघण्याचा व जीवनाविषयी एक दृष्टीकोन तयार होत जातो. सभोवताली घडणाऱ्या घटनांचे आकलन बऱ्याचअंशी आपल्या दृष्टिकोनावर अवलंबून असते. 

सकारात्मक दृष्टिकोन असल्यास घटनेबद्दल प्रतिक्रिया योग्य पद्धतीने दिली जाते. सकारात्मक दृष्टिकोन असलेल्या व्यक्तींचे अंतर्मन अधिक प्रभावशाली पद्धतीने कार्य करते. सकारात्मक दृष्टिकोन असलेल्या व्यक्तींना, निर्णय प्रक्रियेत, अंतर्मनाच्या शक्तीचा जास्तीत जास्त उपयोग होतो.

स्वविकासा करिता, व्यक्ती प्रयत्नशिल असल्यास, प्रशिक्षणाच्या माध्यमातून सकारात्मक दृष्टिकोन विकसित करता येतो.

एकाच प्रकारच्या दोन घटनांचे दोन वेगवेगळ्या पद्धतीने आकलन व दृष्टिकोनांनुसार त्यावरिल दोन वेगवेगळ्या प्रतिक्रिया या संबंधीच्या दोन गोष्टी आपणास येथे सांगतो .

१.लक्षावधींच्या सभा गाजवणारा एक मोठा नेता भाषणा करिता उभा राहिला. शहराबाहेरचे प्रशस्त मैदान गर्दीने फुलून गेले होते. आजू बाजूच्या रस्त्यावरील वाहतूक थांबली होती. नजर पोहचेल तिथपर्यंत जनसमुदाय होता .

नेत्याने भाषणास सुरवात केली. श्रोत्यांची नाडी पकडली. मिनटा मिनिटाला टाळ्यांचा प्रचंड गडगडाट होत होता. भाषणा दरम्यान क्षणभर थांबून, छाती बाहेर काढून, स्वतःभोवती डावी उजवी कडे फिरून मैदान नीट न्याहाळू लागला. त्याच्या मनात विचार तरळून गेला …

केव्हढी मोठी सभा!

लाखो डोळे आपल्यावर रोखले आहेत… 

लोक कानात प्राण ऐकून ऐकत आहेत… 

आपल्या जीवनातील हा अत्युच्च आनंदाचा क्षण!

दोन पोलिस अधिकारी धावत व्यासपीठावर पोहचले. वायरलेस द्वारा प्राप्त झालेला संदेश त्यांनी नेत्याकडे दिला. नेत्याचा एकुलता एक मुलगा अपघातात मृत्युमुखी पडला होता.

संदेश वाचून नेता व्यासपीठावर कोसळला .

२.पंढरपूर यात्रेत गाडगे बाबांचे कीर्तन सुरू होते. बाबांचे सहकारी धावत बाबांजवळ पोहचले आणि सांगितले, “बाबा, आपला गजानन गेला.” चोखामेळा धर्मशाळेत, इलेक्ट्रिकचा शॉक लागून गजाननचा मृत्यू झाला होता.

सहकाऱ्यांचे बोलणे ऐकल्या नंतर बाबांच्या तोंडून शब्द बाहेर पडले, 

“ज्याचा होता त्याने नेला… 

बोला, देवकीनंदन गोपाला…” 

आणि कीर्तन पुढे सुरू झाले.

१. घटनेत सुख किंवा दुःख नसते. घटनेचा आपण स्वतःवर कसा परिणाम करून घेतो यावर ते अवलंबून असते.

२. घटना घडण्यावर आपले नियंत्रण नसते पण, तिचा परिणाम आपल्यावर कसा होऊ द्यायचा हे नियंत्रित करू शकतो.

प्रा. महेंद्र इंगळे, पुणे… फेब्रुवारी, २०२५ 

ता. क. :शासकीय तंत्रनिकेतन, जळगांव येथे Development of Work Culture (कार्य संस्कृती विकास) या प्रशिक्षण कार्यक्रमातील माझ्या प्रेजेंटेशनचा काही भाग…

Perception and Attitude

 

आकलन ( Perception)

या चित्रात काहींना येक म्हातारी दिसेल तर काहींना येक लहान मुलगी!

म्हणून…

१. आपल्याला जे दिसते तेच वास्तव आहे असे नाही.

२. आपल्याला जे दिसते तेच इतरांना दिसते असे नाही.

सभोवताली घडणारी घटना आपण बघतो किंवा त्याविषयी ऐकतो, त्यांनतर आपल्या ज्ञानाच्या, अनुभवाच्या आधारावर आपल्या अपेक्षा व पूर्वग्रहा नुसार त्याचा अर्थ लावतो, त्यावर प्रतिक्रिया देण्याचा, कृती करण्याचा विचार करतो आणि त्यानुसार  वागतो. 

दृष्टिकोन (Attitude)

जन्मतःच मिळालेली गुणसूत्रे, बालपणी संगोपन झाले ती परिस्थिती, आजूबाजूचे वातावरण व स्वविकासा करिता व्यक्ती करित असलेले प्रयत्न यानुसार व्यक्तिमत्त्व घडत असते. या प्रक्रियेत सभोवतालच्या घटनांकडे बघण्याचा व जीवनाविषयी एक दृष्टीकोन तयार होत जातो. सभोवताली घडणाऱ्या घटनांचे आकलन बऱ्याचअंशी आपल्या दृष्टिकोनावर अवलंबून असते. 

सकारात्मक दृष्टिकोन असल्यास घटनेबद्दल प्रतिक्रिया योग्य पद्धतीने दिली जाते. सकारात्मक दृष्टिकोन असलेल्या व्यक्तींचे अंतर्मन अधिक प्रभावशाली पद्धतीने कार्य करते. सकारात्मक दृष्टिकोन असलेल्या व्यक्तींना, निर्णय प्रक्रियेत, अंतर्मनाच्या शक्तीचा जास्तीत जास्त उपयोग होतो.

स्वविकासा करिता, व्यक्ती प्रयत्नशिल असल्यास, प्रशिक्षणाच्या माध्यमातून सकारात्मक दृष्टिकोन विकसित करता येतो.

एकाच प्रकारच्या दोन घटनांचे दोन वेगवेगळ्या पद्धतीने आकलन व दृष्टिकोनांनुसार त्यावरिल दोन वेगवेगळ्या प्रतिक्रिया या संबंधीच्या दोन गोष्टी आपणास येथे सांगतो .

१.

लक्षावधींच्या सभा गाजवणारा एक मोठा नेता भाषणा करिता उभा राहिला. शहराबाहेरचे प्रशस्त मैदान गर्दीने फुलून गेले होते. आजू बाजूच्या रस्त्यावरील वाहतूक थांबली होती. नजर पोहचेल तिथपर्यंत जनसमुदाय होता .

नेत्याने भाषणास सुरवात केली. श्रोत्यांची नाडी पकडली. मिनटा मिनिटाला टाळ्यांचा प्रचंड गडगडाट होत होता. भाषणा दरम्यान क्षणभर थांबून, छाती बाहेर काढून, स्वतःभोवती डावी उजवी कडे फिरून मैदान नीट न्याहाळू लागला. त्याच्या मनात विचार तरळून गेला …

केव्हढी मोठी सभा!

लाखो डोळे आपल्यावर रोखले आहेत… 

लोक कानात प्राण ऐकून ऐकत आहेत… 

आपल्या जीवनातील हा अत्युच्च आनंदाचा क्षण!

दोन पोलिस अधिकारी धावत व्यासपीठावर पोहचले. वायरलेस द्वारा प्राप्त झालेला संदेश त्यांनी नेत्याकडे दिला. नेत्याचा एकुलता एक मुलगा अपघातात मृत्युमुखी पडला होता.

संदेश वाचून नेता व्यासपीठावर कोसळला .

२.

पंढरपूर यात्रेत गाडगे बाबांचे कीर्तन सुरू होते. बाबांचे सहकारी धावत बाबांजवळ पोहचले आणि सांगितले, “बाबा, आपला गजानन गेला.” चोखामेळा धर्मशाळेत, इलेक्ट्रिकचा शॉक लागून गजाननचा मृत्यू झाला होता.

सहकाऱ्यांचे बोलणे ऐकल्या नंतर बाबांच्या तोंडून शब्द बाहेर पडले, 

“ज्याचा होता त्याने नेला… 

बोला, देवकीनंदन गोपाला…” 

आणि कीर्तन पुढे सुरू झाले.

१. घटनेत सुख किंवा दुःख नसते. घटनेचा आपण स्वतःवर कसा परिणाम करून घेतो यावर ते अवलंबून असते.

२. घटना घडण्यावर आपले नियंत्रण नसते पण, तिचा परिणाम आपल्यावर कसा होऊ द्यायचा हे नियंत्रित करू शकतो.

प्रा. महेंद्र इंगळे, पुणे 

फेब्रुवारी २०२५ 

ता. क. 

शासकीय तंत्रनिकेतन, जळगांव येथे Development of Work Culture (कार्य संस्कृती विकास) या प्रशिक्षण कार्यक्रमातील माझ्या प्रेजेंटेशनचा काही भाग…

Har Har Mahadev

Har Har Mahadev!

Beneath the sun and open skies 

A warrior king did rise

Chhatrapati Shivaji Maharaj, the name

Golden letters, carved in fame!

With heart as bold as mountain high

He faced the storms with fearless eye

Not for luxury, not for throne 

But for his people, he stood alone!

Inspired by stories in Ramayana, Mahabharata 

Stories brightly spun by Rajmata

Rajmata Jijau’s guiding hand

Molded a king, so wise and grand!

Har Har Mahadev, the battle cries 

Echoed in the soldiers’ eyes

Tanaji, Murarbaji, brave and grand

Baji Prabhu stood with swords in hand!

At Pratapgarh, the cunning foe

Afzal Khan met his final blow 

A strategic mind, a hero’s flair 

The king’s bravery beyond compare!

Respected women, honoured their grace

A man of character, in every place

His name, a beacon through the years

A tale of valor, heart and tears!

For Swarajya, their lives were given

Legends among men, their spirits risen

Every moment, a lesson bold

Inspiring us, their story told!

In every heart, in every breath 

Their legacy defeats death 

Har Har Mahadev, forever praised 

A king whose valor forever blazed!

A grand display, on February’s Day

We celebrate Shiv Jayanti in its way

His name and deed, a lasting light

Guiding us through darkest night!

Mahendra Ingale, Pune

February 19, 2025

Flame Of Valor !

Flame Of  Valor!

In battles fought, it is not the win 

But how you strive through thick and thin 

Take pride in every swing and stride 

Let history remember, far and wide !

The tales of courage, stength and grace

Inspiring hearts across this place

You are the emblem of resolve so true

With values shining bright in you!

As Chittorgarh’s flames lit the night

With sacrifice, they burned so bright 

Rani Padmavati, brave and bold

A story of values, forever told!

Thousands come near and far

To witness where the heroes are

Eternal values carved in stone 

Their legacy forever known!

For in the journey, we find our pride

In each step taken, side by side

Commitment, courage, character’s flame

A timeless beacon, an eternal name!

Mahendra Ingale, Chittorgarh

February, 2025

Human Potential Has No Bound

Human Potential Has No Bound…

In every heart a seed resides

A dormant spark where dreams abide 

Encased within a shell so tough

It waits for aims, both high and rough!

Ambitions press, the cover cracks

A fragile plant begins its tracks

From seed to sprout, it seeks the sky

To grow, to reach, to question why!

If one can soar, then all can try

Beneath the ocean, or the sky

No limit bounds the human soul 

To touch the stars, to seek the whole!

Human potential has no bound

In sea or land greatness is found 

For human potential, true and grand

Knows no bound in sea or land!

Mahendra Ingale, Pune

February, 2025

ऊर्जेचा प्रपात…

 

ऊर्जेचा प्रपात…

मानवाचा जन्मच मुळात संघर्षातून होतो. मानवाच्या मूळ प्रेरणांमधील संघर्षशीलता ही एक महत्वाची प्रेरणा! हजारो वर्षांपासून, म्हणजे मानवी जीवन अस्तित्वात आले तेंव्हा पासून मानव आपली क्षमता विकसित करण्याकरिता प्रचंड संघर्ष करित आहे. त्यात नवनव्या उंची गाठत आहे. ही प्रक्रिया अव्ह्यावतपणे सुरू आहे. मानवाच्या क्षमतेबद्दल भाकीत वर्तविता केवळ अशक्य!

मानवी क्षमता अमर्याद आहे!

Human potential has no bound!

एखाद्या व्यक्ती कडे किती पराकोटीची क्षमता असू शकते हे, अत्यंत प्रतिकुल परिस्थिती असतांना, ऑलिंपिक मधे, १०० मीटर धावण्याच्या शर्यतीत, सुवर्ण पदक मिळवणाऱ्या, कार्ल लुईस या धावपटूच्या रोमांचकारी गोष्टीतून मी सांगतो….

ध्येयपूर्ती हे ज्यांनी जिवीत कर्तव्य मानले, त्यासाठी कल्पनातीत संघर्ष केला, त्यांनी इतिहास घडविला.  इतिहासाच्या पानांवर त्यांचे नाव सुवर्णाक्षरात कोरले गेले.

अशाच एका धेयवेड्या मुलाची, कल्पना आणि वास्तवता यांच्या मिश्रणातून तयार केलेली ही गोष्ट !

मागील २५ वर्षात ही गोष्ट मी अनेकदा सांगितली. प्रत्येक वेळेस नव्याने सांगितली. गोष्ट सांगतांना एका शब्दातित अवस्थेत मी पोहचतो. माझ्यात अंतर्बाह्य बदल होत आहेत; ऊर्जेचा एक प्रचंड प्रपात निर्माण झाला आहे आणि त्यात माझ्यासह सर्व सभागृह न्हावून निघत आहे अशी भावना माझ्या मनात निर्माण होते !

मागील आठवड्यात शासकिय तंत्रनिकेतन, जळगांव द्वारा उमाळे येथे आयोजित करण्यात आलेल्या राष्ट्रीय सेवा योजना शिबिरात, ही गोष्ट सांगतांना, उमा-महेश्वर मंदिराच्या परिसरातील अत्यंत पवित्र वातावरणात, चैतन्याचा महासागर निर्माण झाला असून, त्यात ऊर्जेचा प्रपात कोसळत आहे व त्यातून निर्माण झालेल्या तुषारांमुळे सभागृहात आनंदाच्या लहरी पसरत आहेत असे चित्र माझ्या मनःचक्षू समोर उभे होते.

प्रा.डॉ. महेंद्र इंगळे, पुणे -फेब्रुवारी, २०२५