Transcedence, Self Esteem, and Creative Leadership

Transcendence, Self-Esteem, and Creative Leadership

Today, as I immersed myself in Transcendence: My Spiritual Experiences with Pramukh Swamiji by Dr. A.P.J. Abdul Kalam and Arun Tiwari, I found myself drawn once again to the idea of writing a blog. This book—gifted to me by my dear friend and colleague, Dr. Suresh Yawalkar—is more than a literary work. It is a bridge between science and spirituality, between leadership and humility.

Dr. Yawalkar and share a common alma mater- Sardar Patel College of Engineering, Mumbai. I have witnessed his journey as a man of quiet strength and unwavering self-esteem. Throughout his distinguished career- as Lecturer, Head of Department and Joint Director -he served the Technical Education Department of Maharashtra with dedication and distinction. His contributions during the World Bank Assisted Project in the 1990s were transformative. As Deputy Secretary of the Maharashtra Board of Technical Education, Mumbai, he spearheaded reforms that reshaped the system. His visit to Canada as a part of official delegation was not merely a professionally mile stone, but a reflection of his commitment to fostering collaboration and strengthening ties with Canadian counterparts.

What makes Dr. Yawalkar’s journey even more profound is his spiritual grounding. A devoted disciple of the Swaminarayan Sampradaya, he embodies the values of service, discipline, and inner clarity. His life reminds me that true leadership is not about titles—it’s about the quiet impact we leave on systems, institutions, and people.

Reading Transcendence, I felt a deep resonance with Kalam’s reflections on Pramukh Swamiji. The fusion of science and spirituality, the emphasis on honour and creative leadership, and the call to live with purpose—all these themes echo in the lives of people like Dr. Yawalkar. Because of such friends, I have been fortunate to experience and learn across diverse domains—technical, philosophical, and spiritual.

Two quotes from the Book’s section on ‘Evolution of Creative Leadership’ stirred something deep within me:

‘Your vision will become clear only when you look into your own heart. Who looks outside, dreams; who looks inside, awakes.’

-Karl Jung 

A leader is best when people barely know he exists, when his work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves.’

Lao Tzu

These words invite introspection. They remind me that authentic leadership is not about visibility, but enabling others to shine. They will serve as guiding lights as I write my next book-one that explores how government officers can uphold self esteem, honour, and dignity while serving society.

मैत्रीचा सोहळा!

 मैत्रीचा सोहळा!

चांगले मित्र मिळाले ही ही परमेश्वरचीच कृपा!

चार महिने पुस्तक लेखन आणि प्रकाशन यात व्यस्त असल्याने पुण्याला होतो. त्यांनतर आज प्रथमच मित्रांशी भेट झाली.

१९७८ पासूनच्या सहप्रवासात,  हास्य विनोद, विचारांचे आदान प्रदान, कठीण प्रसंगी साथ, एकमेकांना प्रोत्साहन, आठवणींचा गोडवा या साऱ्यांचे शब्दांकन कठीण, पण त्यांचे सार काढून ते ‘अभियांत्रिकी स्पंदने’ या पुस्तकातून मांडले. माझे हे मित्र माझ्या व्यक्तिमत्त्वाचे भाग आहेत. शासकीय तंत्रनिकेतन, जळगांव या प्रेमळ धाग्यात आम्ही बांधले गेले आहोत. आयुष्यातील अनेक धाडसी निर्णय मी यांच्या प्रोत्साहनामुळे आणि भक्कम पाठींब्यामुळे घेवू शकलो. अनेक संकल्पनांना मूर्त स्वरूप देवू शकलो. ते या पुस्तकाचा भाग आहेत. 

Social and Educational Entrepreneur असलेले आमचे मित्र डॉ. भरत अमळकर हे यशस्वी उद्योजक आहेत. केशव स्मृती प्रतिष्ठानचे अध्यक्ष आहेत. Maharastra State Board of Technical Education, Mumbai वर Governing Coucil Member आहेत. याचा आम्हा सगळ्यांना सार्थ अभिमान आहे.

कुशाग्र बुद्धी लाभलेले, VJTI या नामांकित संस्थेतून B E Production पदवी प्राप्त केलले, काही काळ सक्रिय राजकारणात राहून तेथेही आपल्या कर्तृत्वाचा ठसा उमटविलेले, आध्यात्मिक वृत्तीचे आमचे उद्योजक मित्र श्री सुनील बढे यांचाही आम्हाला सार्थ अभिमान आहे. मुंबई, त्यानंतर SSBT College of Engineering and Technology, Jalgaon आणि गिरणांजनी तंत्रनिकेतन, एरोंडोल हा प्रवास आम्ही सोबत केला.

कृतज्ञता भावाने, मी मित्रांना व विवेकानंद प्रतिष्ठान संस्थेच्या शिक्षण विभागाची जबाबदारी समर्थपणे सांभाळणाऱ्या सौ. हेमाताई अमळकर यांना हे पुस्तक भेट दिले. 

उद्योजकतेच्या वाटेवर पाऊल ठेवून, काकांच्या मार्गदर्शनाखाली त्यावरून आत्मविश्वासपूर्वक वाटचाल करणाऱ्या माझ्या प्रिय विद्यार्थ्याने, चिन्मय अमळकरने हे क्षण आपल्या कॅमेऱ्यात टिपले.

स्पंदनांचे दस्तऐवजीकरण झाले!

तो एक आनंदोत्सव झाला! 

तो एक मैत्रीचा सोहळा झाला!!

आत्मसन्मान !

 आत्मसन्मान!

‘शासकीय सेवेत सन्मानाने जगा !’ या पुस्तकाचे ‘लेखन’ सुरू आहे. खरं म्हणजे लॅपटॉप वर ‘टाइपिंग’ आणि मोबाईल वर ‘स्पीकिंग’ सुरू आहे. मोबाईलवर बोललो की ते टाईप होते. पुण्याला असतो तेव्हा शिवार गार्डन परिसरातील, Vision Flora च्या प्रशस्त लॉबी मधे खुर्चीवर बसून, रस्त्यावरची रहदारी न्याहाळत, येवलेंच्या चहांचा आस्वाद घेत, मोबाईल वर सहजपणे जे सुचते त्यास अनुसरून काही वाक्ये लिहतो. हे लेखन नंतर लॅपटॉप वर कॉपी किंवा ट्रान्सफर करतो. जळगांवला असतो तेव्हा ‘भाऊंच्या उद्यानात’ सकाळी ट्रॅक वर फिरतांना मोबाईल वर बोलतो…लिहतो. घरी लॅपटॉप आणि बाहेर मोबाईल असे खऱ्या अर्थाने हे ‘मोबाईल’ लिखाण आहे. प्रकल्प स्वरूपात हे सुरू आहे.

पुस्तक लेखनाच्या निमित्ताने, आता मी Digital World मधे प्रवेश केलेला आहे! त्या निमित्ताने Web Developing, Graphic Desigining, Podcast, Talk Show, Social Media Management या क्षेत्रातील लोकांशी संपर्क येत आहे. मला नवीन गोष्टी शिकायला, समजून घ्यायला आणि करायला आवडतात. सर्जनशीलता वृद्धिंगत व्हावी या करिता अनेक वर्षांपासून जाणीव पूर्वक प्रयत्न करीत असल्याने, या क्षेत्रातील लोकांसमोर नवीन कल्पना मांडून त्याप्रमाणे काही गोष्टी त्यांच्या कडून करून घेतो. काही स्वतः करतो. पाऊल ठेवले तेथे आजही ठसा उमटतो ही परमेश्वराची कृपा!

काल मी, ‘अविरत प्रयत्नांती, सदाचरणाने आणि परमेश्वराच्या कृपेने जबाबदारीच्या पदावर पोहोलेली व्यक्ती जेव्हा त्या पदाची कर्तव्ये प्रामाणिकपणे पार पाडते तेव्हा ती आत्मसन्मानास पात्र ठरते.’ असा Quote लिहला. Canva चा उपयोग करून, हवे ते बॅक ग्राउंड निवडून त्याचा  flyer बनविला. Instagram वर अजय-अतुल व अजय गोगावले आणि मुकेश पाटील यांच्या अत्यंत प्रेरणादायी महाराष्ट्र गीतांचा उपयोग करून त्याचे रील बनविले. ते Insta आणि Fb वर अपलोड केले. स्टेटस ही ठेवला. तो अनेकांना आवडला. त्यांनी 👍 करुन लाईक केले. त्यांना मी धन्यवाद दिले. 

काहींनी व्हॉट्सअप वर, ‘खूप creative visual representation आहे.’ 

‘Quote आणि Visual  फार परिणाम कारक आहे.’

या सारखे अभिप्राय पाठविले. 

अभिप्राय लिहलेल्यांना सहज म्हणून आणि connectivity असावी व्हावी म्हणून मी धन्यवाद देतानाच, 

‘या व्यक्तीला आत्मसन्मानास पात्र कोण ठरविते?’ 

Answer the Question 

And get the Mint !

असे लिहून पाठविले.

अजून पर्यंत कोणी Mint क्लेम केलेले नाही!

अर्पण !

 उत्तर भारतीय श्रावण मास सुरू झाला आहे.

मराठी श्रावणाची आम्ही वाट पाहत आहोत.

येत्या सहा सात दिवसात तोही सुरू होईल. 

या पावन पर्वावर, पत्नी सोबत मी ओंकारेश्वर मंदिरात आलो आहे. 

मंदिर व परिसरात आकर्षक रोषणाई केली आसल्याने, संध्याकाळच्या शांततेत मंदिर परिसर दिव्य प्रकाशाने न्हालेला आहे.

संध्या आरती नुकतीच संपली आहे. 

पावसाने थोडी विश्रांती घेतली आहे. 

वातावरणात प्रसन्नता आणि मंदीर परिसरात चैतन्य जाणवते आहे. 

मंद वाऱ्याचा झोत देवस्थानचा सगुण साकार स्पर्श हृदयापर्यंत पोहचवत आहे. 

माझ्याकरिता ओंकारेश्वर मंदिर श्रद्धास्थान आणि ऊर्जेचा स्त्रोत !

पंडितजींनी तिलक केल्यानंतर, साकार निराकार स्वरूपातील श्री शिवशंकर आणि माँ पर्वती यांचे समवेत विराजमान असलेल्या श्री गणेशांच्या चरणी माझे पुस्तक अर्पण करीत आहे.

महेंद्र इंगळे, जळगाव 

जुलै १९, २०२५

लिहले !

छोट्या मधुरा सोबत रील केले.

ते तुम्हाला आवडले.

सहज म्हणून फेस बुक वर पोस्ट लिहली.

ती तुम्हाला आवडली.

आणखी लिहा म्हटले.

लिहले.

मग तुम्ही ब्लॉग लिहा म्हटले. 

Blogger वर लिहले. त्याचे नियम पाळून लिहले. 

ते ही तुम्हाला आवडले.

आणखी लिहा म्हटले. आणखी लिहले.

जगभरात अनेक कंपन्यांमध्ये मोठ्या पदांवर कार्यरत असलेले सरदार पटेल कॉलेज ऑफ इंजीनियरिंगचे साडेचार हजार माजी विद्यार्थी  LinkedIn वर आहेत. LinkedIn वर लिहा म्हटले. तेथे लिहले. 

लिहत राहा म्हटले. लिहत राहीलो. 

जगभरातील मान्यवर जेथे महत्वाच्या विषयांवर नावीन्यपूर्ण पद्धतीने लिहतात त्या Medium वर लिहा म्हटले. तेथे लिहले. Leadeship, Decision Making, Need for Achievement, Psyche या विषयांवर लिहले. आणखी वेगळ्या विषयांवर लिहले. नाविन्यपूर्ण पद्धतीने लिहले. अंतःप्रेरणेने लिहले. परमेश्वराच्या कृपेने लिहले.

जबाबदारीच्या पदावर कार्यरत असलेल्या मोठ्या व्यक्तींना, कुठलाही डेटा उपलब्ध नसताना, ऐतिहासिक महत्वाचे निर्णय घेत असताना उपयुक्त ठरू शकेल असे Decision Making चे Model सादर केले.

हे सर्व इंग्रजीत लिहले.

मराठीत लिहा म्हटले.

मराठीत लिहले.

व्यवस्थापन शास्त्रातील (Management) अनेक महत्वाच्या संकल्पनांचा प्रत्यक्ष उल्लेख न करता, त्यांना अनुसरून, प्रसंगांचा, घटनांचा उल्लेख करून गोष्टी रूपाने लिहले.

ते कॅलिडोस्कोप सारखे झाले. काहींना ते स्मरणरंजन तर काहींना प्रेरणादायी वाटले. पण सर्वांना आवडले.

पुस्तक लिहा म्हटले.

ते लिहले.

आणखी लिहा म्हणत आहेत.

आणखी लिहत आहे.

वेब साइट सुरू करा म्हटले. www पेक्षा https ही वेबसाइट अधिक secured आणि latest trend ची आहे म्हणून ती सुरू करा म्हटले.

तसे केले.

https://mahendraingale.com 

या नावाने ती सुरू केली.

प्रक्रियेचा आनंद घेत आहे.

तो तुम्हालाही मिळावा म्हणून लिहले.

संवेदनशीलता !

संवेदनशीलता !

भाऊच्या उद्यानात, दत्त मंदिरा समोरील बाजूने पाण्याच्या टाकीजवळील बाकावर बसून, मी मंदिरासमोरील कारंज्यांकडे बघत आहे. कारंज्यातून उसळी घेणाऱ्या पाण्यातून निर्माण होणाऱ्या तुषारांमुळे बाहेरच्यापेक्षा वातावरणात अधिक गारवा निर्माण झाला आहे. हे तुषार खाली येवून पॉंड मधील कमलदलांवर पडत आहेत. सकाळी असते त्यापेक्षा माणसांची वर्दळ कमी आहे. 

समोर पौर्तुगीज वास्तूशैलीतील, ‘भाऊचे उद्यान’ या सोनेरी अक्षरांनी सुशोभित भव्य प्रवेशद्वार, त्याच शैलीत निर्माण केलेला उंच खांब व त्यावरील घड्याळ दिसत आहे. घड्याळाचा लहान काटा ७ वर आणि मोठा ६ वर आहे.

ओंकारेश्वर मंदिरातून थोड्या वेळा पूर्वी मी उद्यानात आलो.  ट्रॅक वर चालत असतांना, ‘ये कांहा आ गये हम ….’ हे स्वर कानावर पडताच पावले थांबली. पाथ वे वरील स्टँडिंग स्पीकर जवळ जाऊन, ते मी अधिक लक्षपूर्वक ऐकू लागलो. काही क्षणानंतर  ‘तुम यही हो …यही कही हो …’ हे अमिताभ बच्चन यांच्या आवाजातील शब्द ऐकताच संवेदनांचा झरा वाहू लागला.

आता मी असे थांबू शकतो. पाहिजे तेव्हढा वेळ थांबू शकतो. त्याकरिता मी स्वतंत्र आहे. पूर्वी असे नव्हते.

मुंबईत असताना ‘गॅलेक्सी-गैटी’ मधे ‘सिलसिला’ बघितला होता. हृदयाच्या कप्प्यात जपून ठेवलेल्या संवेदना प्रगटल्या आणि आता निर्माण झालेल्या संवेदनांमधे मिसळून गेल्या. त्यातून नवीन संवेदना निर्माण झाल्या. या संवेदना माझ्यात नेमका कोणता भाव निर्माण करीत आहेत याचा मी विचार करू लागलो.

संवेदना कशा निर्माण होतात, त्या कशा निर्माण करता येवू शकतात याचा विचार करत असताना, छत्रपती संभाजी नगर येथे Capacity Building या प्रशिक्षण कार्यक्रमात, प्रशिक्षणार्थींमध्ये संवेदना (Sensation) निर्माण करण्याकरिता, सुदान मधील दुष्काळाची पार्श्वभूमी असलेल्या, मार्च १९९३ मधे न्यूयॉर्क टाइम्स मधे प्रसिद्ध झालेल्या, एका फोटोचा वापर मी केला होता याची मला आठवण झाली. 

व्यक्ती संवेदनशील असल्यास तिची कार्यक्षमता वाढते अशी माझी धरणा आहे. अलीकडे, माझ्या भाषणात आणि लेखनात, संवेदनशील हा शब्द मी बऱ्याच वेळा वापरला आहे.

Great Author!

Great Author!

आज प्राचार्य एम एस महाजन सरांना भेटलो.

सरांचे, शासकीय तंत्रनिकेतन, जळगांव येथे असताना, १९८६ मधे, जेव्हा Statistical Quality Control हे पुस्तक प्रकाशित झाले तेव्हा ती आम्हा सर्वांकरिता अभिमानाची गोष्ट ठरली होती. धनपत राय सारख्या नामांकित पब्लिशरनी हे पुस्तक प्रकाशित केले होते. देशातील जवळ जवळ सर्व विद्यापीठात आणि प्रमुख अभियांत्रिकी महाविद्यालयांत विद्यार्थी आणि प्राध्यापक हे पुस्तक वापरत होते. 

प्रकाशकांच्या आग्रहानुसार, सरांनी १९८२ मधे हे पुस्तक लिहायला सुरवात केली. Statistical Quality Control या विषयातील जागतिक स्तरावर मान्यता असलेले तज्ञ Eugene Grant यांनी या विषयावर अतिशय अभ्यासपूर्ण पुस्तक लिहले होते. स्टॅनफोर्ड विद्यापीठात प्राध्यापक असलेले Grant हे सरांचे आदर्श होते. परंतु त्यांचे हे पुस्तक विद्यार्थ्यांनाच काय प्राध्यापकांनाही समजायला अवघड जायचे!

केरळ राज्यातील त्रिचूर येथे Total Quality Management  (TQM) या राष्ट्रीय स्तरावरील प्रशिक्षण कार्यक्रमात प्रा. महाजन सर सहभागी झाले असताना, प्रशिक्षण देणारे प्रा. राघवेंद्र यांना श्री महाजन यांचे कार्यक्रमात लक्ष नाही असे समजून त्यांना एक प्रश्न विचारला. महाजन सरांचे खरोखर लक्ष नव्हते. परंतु समयसूचकता बाळगून,  त्यांनी बोर्डवर लिहलेले काही शब्द बघून त्या अनुषंगाने बोलायला सुरवात केली. ५/७ मिनिट ते बोलत होते. प्रा. राघवेंद्र आश्चर्य चकित होऊन म्हणाले, “यातील बराचसा भाग अजून शिकवायचा आहे, मिस्टर महाजन!”.  तेव्हा प्रा. धनोकरांनी सांगितले, ‘सर, ‘Statistical Quality Control’ या पुस्तकाचे लेखक आहेत. प्रा राघवेंद्रांनी त्यांना नाव विचारले. नाव ऐकल्यानंतर, “या विषया करिता मी तुमचेच पुस्तक  वापरत असतो.”, असे ते म्हणाले.

या सारखे अनेक अनुभव सरांनी सांगितले. Author होण्याचे काय फायदे असतात तेही सांगितले. अशा थोर व्यक्तींचा सहवास आणि आशीर्वाद लाभल्याने, मलाही ते मिळतील हा विचार माझ्या मनात आला!